Helena Vukanović-Urošević Serbska (urodzona w Serbii, w 1109 roku, zmarła w Székesfehérvár, w 1146 lub w 1161 roku) herb

Córka Urośa I "Wielkiego" Vukanović-Urośević, wielkiego żupana Serbii i Anna Diogenissa, córki Constantina Diogenesa, syna Romana IV Diogenesa, cesarza bizantyjskiego.

Królowa de facto Węgier od 1 marca 1131 roku do 13 lutego 1141 roku, królowa-regentka Węgierm od 13 lutego 1141 roku do września 1146 roku.

Poślubiła 28 kwietnia 1127 roku Béli II "Ślepy" Arpad (urodzony między 1108 a 1110 rokiem, zmarł 13 lutego 1141 roku), króla Węgier, Dalmacji, Chorwacji i Bośnii.

W latach 1127-29 ojciec Heleny brał udział w wojnie bizantyjsko-węgierskiej, po stronie króla Stefana II z Węgier. Węgierska armia zniszczyła bizantyjskie miasta: Belgrad i Nisz - miasta w Serbii, Serdekę (Sofię) i Philippopolis (Płowdiw) - miasta w Bułgarii.

Około 1127 roku król Stefan II zorganizował małżeństwo swojego kuzynka Béli, który został oślepiony na rozkaz króla Kolomana, które zotało zawarte niedaleko Tolna.

Po śmierci króla bezdzietnego Stafana II została królową Węgier i koronowana 28 kwietnia 1131 roku. Królowa Helena miała wielki wpływ na męża i państwo węgierskie, de facto sprawując władzę w państwie.

Była lojalna wobec męża i państwa, i to ona przekonała szlachtę w Arad, aby wykonać 68 wyroków śmierci na węgierskich arystokratów, którzy za panowania Kolomana przyczynili się do oślepienia męża. Według współczesnych źródeł uczestniczyła w egzekucji wraz z mężem.

Uczyła Serbów na wyspie Csepel i Ráckeve, gdzie zbudowała klasztor i kościół, który do dzisiaj istnieje.

Po śmierci małżonka 13 lutego 1141 roku i wstąpieniu na tron najstarszego syna Gézy II, który był jeszcze dzieckiem, wspólnie ze swoim bratem Beloszem objęła regencję w jego imieniu. W 1146 roku Géza II osiągnął lata sprawne. Mimo to do 1157 roku Helena nadal miała wielki wpływ na politykę, i z pomocą swojego brata Węgry miały dobre stosunki i pokoju na jego południowych granicach.

Po śmierci Beli II, stosunki niemiecko-węgierskie zostały zerwane, a zaangażowane zaręczyny Henryka Berengara z Zofią, córką Heleny, zostało anulowane. Zofaia wzięła śluby klasztorne i zamknęła się w opactwie w Admont, w Styrii.

Rządy Gézy II nie cieszyły się ogólnym zadowoleniem, wszedł w układ z Cesarstwem Niemieckim, konkurującym o wpływ z Cesarstwem Bizantyckim. Plany przeciwko Gézy II powiodły się, po jego śmierci w 1162 roku. Manuel I Komnenos widział dobrą okazję do powiększania bizantyjskich wpływów na Węgrzech i pomógł Stefanowi (IV) wszcząć bunt przeciwko rządom Władysława II, a następnie na krótki czas osadzić go na tronie jako Stefana IV.

Po tym czasie postać królowej niknie ze źródeł, nie jest znana ani data jej śmierci, ani miejsce pochówku. Jednakże uważa się, że królowa Helena zmarła w 1161 roku.

Potomstwo:

Elżbieta [Gertruda] (urodzona około 1128 roku, zmarła 21 lipca, między 1150 a 1154 rokiem), żona Mieszka III "Starego" Pista, wielkiego księcia krakowskiego, księcia wielkopolskiego,

Géza III (II) (zmarł 3 maja 1162 roku), król Węgier,

Władysław II (zmarł 14 stycznia 1163 roku), król Węgier,

Stefan IV (zmarł 11 kwietnia 1165 roku), król Węgier,

Álmos (urodzony w 1134 roku, zmarł przed 1138 rokiem),

Zofia (urodzona przypuszczalnie w 1136/1137 roku, zmarła w Admont, w roku ?), narzeczona Henryka Berengara Hohenstaufena (Staufena) (zmarł w kwietniu, bądź w maju lub w sierpniu 1150 roku), koregenta Niemiec, syna Konrada III, później zakonnica w Admont (Styria),


Żródła:

Helena of Serbia, Queen of Hungary w "Wikipedia" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


"ARPADOWIE NA WĘGRZECH - (X-XIV W.)" - autor: Przemysław Jaworski